يادداشت‌برداري يا يادداشت‌سازي

عادت کرده‌ايم که در کلاس‌هاي درس فيزيک و رياضي و ... جزوه بنويسيم و در فرصت‌هاي ديگر گفته‌هاي معلم را بخوانيم. پيش خود فکر مي‌کنيم که مي‌توانيم با اين کار نسبت به يادگيري مفاهيم رياضي و فيزيک توانا شويم ولي از يک نکته‌ي اصلي غافل شده‌ايم.

دست‌کم 60 درصد محتواي گفته‌هاي معلم در کلاس، پس از 24 ساعت از ذهن دانش‌آموز فراموش مي‌شود مگر اين‌که در اين‌باره کاري کند. بهترين روش در اين زمينه يادداشت‌سازي (note taking) است. يادداشت‌‌‌سازي به معني انتخاب و ثبت نکات مهم و کليدي درس هنگام گوش دادن به سخنان معلم در کلاس است، به گونه‌اي که بعداً بتوان مطالب يادداشت‌شده را مرور و بازنگري کرد.

يادداشت‌سازي نقشه‌اي براي فهميدن بهتر مطالب درسي است و اين کار فراتر از گوش دادن محض به گفته‌هاي معلم است. در اين صورت دانش‌آموز از حالت غير فعال خارج شده و به شرکت در فعاليت کلاسي وادار مي‌شود.

نکته‌ي کليدي: لازم نيست تمام گفته‌هاي معلم را در کلاس يادداشت کنيد. اگر کسي همه‌ي گفته‌هاي معلم را يادداشت کند يا در اصطلاح جزوه‌نويسي کند، اين کار مانع هماهنگي و سازمان‌دهي مطالب قبلي با مطالب جديد مي‌شود و او را از تفکر خلاق بازمي‌دارد.

بهترين روش يادداشت‌سازي:

يادداشت‌سازي فرايندي براي سازمان‌دهي مطالب آموخته‌شده است تا يادگيري بهتر صورت بگيرد و کم‌تر فراموش شود. براي اين کار در حين يادداشت‌برداري از مداد رنگي، چهارخانه، پيکان‌، پرانتز، نمودار و جدول استفاده کنيد و همه‌ي جوانب يک مفهوم را با اين علائم به موضوعات مرتبط متصل کنيد.

يادداشت‌سازي براي چه کساني مفيد است؟

اين کار تنها براي کساني مفيد است که حافظه‌ي کوتاه‌مدت قوي دارند. کساني که حافظه‌ي کوتاه‌مدت ضعيفي دارند، اگر فقط به سخنان معلم توجه کنند، مطالب درسي را بهتر مي‌آموزند. دانش‌آموزان هر وقت لازم دانستند، مي‌توانند از گفته‌هاي معلم يادداشت تهيه کنند.

نکات کاربردي يادداشت‌سازي:

1.    يادداشت‌هاي خود را با يادداشت‌هاي هم‌کلاسي‌‌هاي خود مطابقت دهيد تا بتوانيد نواقص را رفع کنيد. در ضمن مي‌توانيد از نظرات دوستان خود نيز مطلع شويد.

2.    يادداشت‌هاي جديد را با يادداشت‌هاي قبلي خود مطابقت دهيد تا روابط بين مطالب قبلي و مطالب جديد را پيدا کرده و در قسمت‌هاي مربوط به مطالب جديد يادداشت کنيد. هم‌چنين به سازمان‌دهي مجدد مطالب درسي بپردازيد و ارتباط بين مطالب را حفظ کنيد.

3.    نکات اصلي، دلايل تأييدکننده، مثال‌ها و موارد را از هم جدا کرده و مطالب مرتبط را با فلش به هم وصل کنيد.

4.    يادداشت‌هاي اوليه اغلب نامنظم و به‌هم‌ريخته هستند. بهتر است اين يادداشت‌ها را براي استفاده‌ي بعدي منظم کنيد.

منبع: قلم چی