پس
از لغو قانون سال 86 حذف کنکور، يک فوريت طرح جديد پذيرش دانشجو در مجلس
تصويب شد که طي آن کارشناسان و مسوولان آموزش عالي نقطه نظرات مختلفي را در
رابطه با اجراي اين طرح مطرح کردند، در همين رابطه رييس سازمان سنجش آموزش
کشور نيز به عنوان مجري طرحهاي مرتبط با جذب دانشجو در دانشگاهها، معايب
و فوايد اجراي طرح جديد پذيرش دانشجو را تشريح کرد.
ابراهيم خدايي در گفتوگو با خبرنگار «دانشگاهي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،
با اشاره به مشکلات قانون سال 86 حذف کنکور، اظهار کرد: با توجه به
مشکلاتي که اين قانون داشت هر دستگاهي از ديد خود به مشکلات آن اشاره کرد
ولي به هر حال کليه حوزههاي تصميم گيرنده همچون وزارتخانههاي علوم،
بهداشت و آموزش و پرورش به اين نتيجه رسيدند که اين قانون، قابليت اجرايي
ندارد.
مدلهاي پذيرش دانشجو بايد متنوع باشند
وي با تاکيد بر
اينکه مدلهاي پذيرش دانشجو بايد متنوع باشند، اظهارکرد: با توجه به ظرفيت
سازي صورت گرفته در حوزه آموزش عالي کشور، نبايد در جذب دانشجو تنها به يک
روش اکتفا کرد، چراکه رعايت عدالت آموزشي در پذيرش دانشجو از ضروريات است،
بنابراين ايجاد شيوههاي متنوع پذيرش دانشجو بايد مورد توجه باشد.
وي با اشاره به طرح جديد پذيرش
دانشجو، گفت: نميتوان گفت که اين طرح به صورت صددرصدي بر اساس نقطه نظرات
سازمان سنجش است و يا اينکه اصلا نظر سازمان سنجش در آن دخيل نبوده است.
لحاظ 3 مدل متنوع در طرح جديد پذيرش دانشجو
دکتر خدايي با بيان اينکه در اين
طرح سه مدل متفاوت براي پذيرش دانشجو پيشنهاد شده است، اظهار کرد: در اين
طرح در صورت تصويب براي پذيرش دانشجو در رشتههاي کم تقاضا، برگزاري آزمون
لزومي ندارد، بنابراين ميتوان تنها با لحاظ سوابق تحصيلي پذيرش را انجام
داد که البته در حال حاضر سوابق تحصيلي داوطلبان که از سوي آموزش و پرورش
تهيه ميشود به نوعي ناقص است، چرا که اين سوابق بر اساس قانون بايد نمرات
سراسري کل دوره آموزش متوسطه و پيش دانشگاهي را شامل شود که هم اکنون
اينگونه نيست.
رييس سازمان سنجش با بيان اينکه
سال جاري براي اولين بار پذيرش دانشجو در يک سوم ظرفيتهاي دوره کارشناسي
به صورت بدون آزمون و بر اساس سوابق تحصيلي انجام شد، اظهارکرد: اين نوع
پذيرش از اين پس دو بار در سال انجام ميشود، که البته بر خلاف انتقادات
مطرح شده اين دورهها با استقبال خوبي روبرو شد، اين در حاليست که هنوز 50
درصد داوطلبان اين دوره، پيش دانشگاهي خود را تمام نکردهاند.
بيشترين رقابت کنکوريها در 10 درصد ظرفيتهاي دانشگاهي
دکتر خدايي با تاکيد بر اينکه مشکل
عمده ما در پذيرش دانشجو در رشتههاي پر رقابت و براي دوره روزانه است،
خاطر نشان کرد: اين دسته از رشتهها که در دستهبندي رشتههاي پرتقاضا قرار
دارند، فقط 10 درصد ظرفيت پذيرش دوره کارشناسي و دکتري حرفهاي دانشگاهها
را شامل ميشوند، هر چند ظرفيت اين رشتهها زياد نيست ولي بيشترين رقابت
در اين بخش وجود دارد. بنابراين براي پذيرش دانشجو در اين رشتهها علاوه بر
لحاظ سوابق تحصيلي، آزمونهاي عمومي و اختصاصي نيز برگزار ميشود.
وي افزود: بر اساس اين طرح، براي
مابقي رشتهها که مابين رشتههاي کم تقاضا و پرتقاضا وجود دارند، چندين
نوبت در سال آزموني از دروس عمومي برگزار ميشود، که از اين طريق داوطلبان
فرصت بيشتري براي اخذ بهترين نمره دارند و نمره درس عمومي نيز تا مدتها
داراي اعتبار است که با آن نمره ميتوانند در آزمون تخصصي نيز براي پذيرش
در رشتههاي پر متقاضي شرکت کنند.
طرح جديد کنکور در نگاه اول با مشکلات اجرايي متعددي روبرو است
وي با بيان اينکه در طرح جديد
پيشنهادي پذيرش دانشجو؛ سوابق تحصيلي بايد طي پنج سال جايگزين کنکور شود،
اظهار کرد: بر اين اساس مقرر شده است از سال ابتدايي اجراي اين طرح، سوابق
تحصيلي با احتساب افزايش 10 درصدي در هر سال اعمال شود. البته قرار است
اشکالات اين امر برطرف شود، اين در حاليست که در نگاه اول اين امر با
مشکلات اجرايي متعددي روبرو است.
تعريف سابقه تحصيلي در طرح جديد کنکور
رييس سازمان سنجش با
تعريف سابقه تحصيلي در طرح جديد، افزود: سابقه تحصيلي موثر در پذيرش
دانشجو شامل نمرات دروسي است که داوطلب در دوره آموزش متوسطه کسب ميکند و
امتحانات آن نيز بايد توسط وزارت آموزش و پرورش به صورت سراسري، نهايي و
استاندارد مطابق اصول سنجش و اندازهگيري و قوانين شوراي عالي آموزش و
پرورش برگزار شود.
براي اعمال سالانه سوابق تحصيلي در کنکور بايد شرط و شروطي لحاظ شود
وي با بيان اينکه اجراي طرح جديد
پذيرش دانشجو فرايندي است که بايد متناسب با ايجاد سوابق تحصيلي وزن بگيرد،
اظهار کرد: به عنوان مثال داوطلبي که در سال 98 در کنکور شرکت ميکند بايد
از سال آينده بداند که امتحانات نهايي کشوري وي شروع ميشود. در
واقع در صورت آغاز اجراي طرح جديد پذيرش دانشجو از سال آينده، در سال 98
نيز تنها براي 45 درصد از داوطلبان سوابق تحصيلي مطابق قانون تهيه ميشود،
چرا که ميزان شرکت داوطلبان سال جاري ما در کنکور 45 درصد است.
ضرورت اعمال تغييرات اساسي در سيستمهاي ارزشيابي و تصحيح اوراق آموزش و پرورش
خدايي ادامه داد:
بنابراين بايد با لحاظ اين نکات شرط و شروطي گذاشته شود. علاوه بر اين بايد
تغييرات اساسي در سيستمهاي ارزشيابي، امنيت آزمون و تصحيح اوراق به صورت
ملي و منطقهاي ايجاد شود.
امکان جبران معدل در طرح جديد کنکور مسکوت است
وي در ادامه با اشاره به برخي ديگر
از نقايص طرح جديد پذيرش دانشجو، با بيان اينکه در اين طرح بايد بحث جبران
سوابق تحصيلي نيز ديده شود، اظهار کرد: در طرح قبلي اين بحث ديده شده بود،
چرا که حتي داوطلبي که داراي معدل 19 است اگر نتواند رشته مورد نظر خود را
انتخاب کند بايد بتواند آن را جبران کند، البته در قانون جديد، فعلا اين
موضوع مسکوت است که در بخش جزئيات قطعا در اين مورد بحث خواهد شد.
رييس سازمان سنجش در
اين رابطه ادامه داد: در صورت جايگزيني سوابق تحصيلي به جاي کنکور براي
پذيرش دانشجو، از يک ميليون داوطلب، حدود 950 هزار نفر متقاضي جبران معدل
خود خواهند بود، چرا که نقطه برشي که اتفاق ميافتد براي 10 درصدي است که
معدل آنان بالاي 19.75 است و اگر تعداد فارغالتحصيلان سالهاي قبل را نيز
حساب کنيم اين درصد بيشتر هم ميشود. به عبارت ديگر اين دسته از داوطلبان
نيز براي پذيرش در رشتههاي پرتقاضا در صدد جبران معدل و ارتقاي تحصيلي خود
برميآيند.
تنها معدل پايينها متقاضي جبران معدل نيستند
وي افزود به عنوان مثال وقتي حدود
5000 نفر ظرفيت در رشتههاي دکتراي حرفهاي داريم و بيش از 10 درصد
داوطلبان معدل بالاي 19.75 دارند، طبيغي است فردي که معدل 19.5 دارد متقاضي
جبران سوابق تحصيلي شود. بنابراين اين نظريه که تنها معدلهاي پايين
متقاضي جبران معدل هستند، اشتباه است.
ضرورت شفافسازي و تعيين تکليف داوطلبان
وي با بيان اينکه بايد ديد در
نهايت مسير کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس و نظرات کارشناسان به چه سمتي
ميرود، اظهار کرد: اگر داوطلبي از همان سال اول متوسطه بداند که در سال 98
نحوه پذيرش به چه صورت است بسيار خوب است، بنابراين بايد در اين زمينه
شفاف سازي شود تا با مشکلات قانون قبلي(حذف کنکور) مواجه نشويم.
قانونگذار بايد به صورت کلان سياستهاي طرح جديد را تصويب کند
خدايي با تاکيد بر
اينکه قانونگذار بايد به صورت کلان سياستهاي اين طرح را تصويب کند،
خاطرنشان کرد: از اين طريق هر زمان که نياز بود، ميتوان در سياستهاي
اجرايي افزايش و کاهش و يا تغييراتي را ايجاد کرد، بنابراين بايد اين مسائل
با دقت ديده شود تا مشکلات رفع شود.
وي افزود: البته با توجه به شناختي
که از اعضاي کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس داريم به صورت جدي و کارشناسانه
پيگير اين موضوع هستند تا بتوانند اين طرح را اجرايي کنند.
وي
با بيان اينکه متاسفانه برخي به صورت علمي به اين موضوع نگاه نميکنند،
اظهار کرد: البته مطمئنا کنکور فعلي نيز داراي مشکلاتي است ولي نبايد اين
تفکر را رواج داد که مردم فکر کنند با حذف کنکور با خيال راحت ميتوانند در
هر رشته و دانشگاهي که تمايل دارند وارد شوند.
وي با اشاره به گفته
برخي مسوولان آموزش و پرورش مبني بر اينکه با روشهاي علمي و آماري
ميتوان تعداد داوطلبان داراي معدل بالا را براي پذيرش در رشتههاي پر
تقاضا کاهش داد، افزود: به اين موضوع بايد بر اساس روشهاي علمي و آماري
توجه داشت، بر اساس اطلاعات آموزش و پرورش ميان نمره 19 و 20 در يک درس
چهار نمره 19، 19.25، 19.30 و 19.75 وجود دارد، بنابراين بنده به عنوان
متخصص آمار عنوان ميکنم که هيچ روشي در آمار پيدا نميشود که بتوان بين
نمره 19 تا 20 علاوه بر آن چهار نمره، نمره ديگري را ايجاد کرد، بنابراين
با روشهاي علمي به گونهاي ميتوان پراکندگي ايجاد کرد که ماهيتا پراکندگي
وجود داشته باشد، که در اين مورد امکانپذير نيست، بهر حال بايد به روشهاي
علمي و نظرات کارشناسان احترام بگذاريم.
سيستم فعلي پذيرش دانشجو نيازمند اصلاح است
وي با بيان اينکه در حال حاضر بحث
اين نيست که کنکور خوب است يا بد، تصريح کرد: بحث اين است که اين سيستمي که
هم اکنون وجود دارد ديگر پاسخگو نيست و بايد اصلاح شود و متاسفانه در اين
مواقع هميشه روشها يا به سوي افراط حرکت ميکنند يا به سوي تفريط، در واقع
زماني بحث 100 درصد کنکور مطرح ميشود و زمان ديگر بحث 100 درصدي حذف
کنکور و تاثير سوابق تحصيلي، که هيچکدام هم جوابگو نيست.
سيستم ارزشيابي بايد شفاف، عدالت محور و پاسخگو باشد
خدايي با تاکيد بر اينکه سيستم
ارزشيابي بايد شفاف، عدالت محور و پاسخگو باشد، خاطرنشان کرد: وقتي بحث
سوابق تحصيلي به اين گونهاي که هماکنون وجود دارد، مطرح ميشود، بايد به
اين موضوع توجه کرد که امتحانات يک مدرسه در يک شهرستان با امتحانات مدرسه
ديگر متفاوت است، بنابراين به تبع آن، نحوه نمره دهي و سيستمهاي ارزشيابي
هم متفاوت است و اين موضوع اصلا با عدالت آموزشي سازگار نيست.
وي با اشاره به طرح تحول بنيادين
آموزش و پرورش، گفت: وقتي اين موضوع مطرح ميشود بايد ملاکهاي ما در بحث
پذيرش دانشجو عيني، شفاف، قابل اندازهگيري و پاسخگو باشد، چرا که
نميتوانيم بر اساس ملاکهاي مبهم پذيرش دانشجو را انجام دهيم و حتي نبايد
براي فرار از روش فعلي ابهامات بيشتري را وارد سيستم کنيم.
وي افزود: متاسفانه
يک سري ايدهآلها درذهن افراد وجود دارد که بر اساس آن يکسري مطالب کلان
را مطرح ميکنند، به عنوان مثال عنوان ميکنند کنکور در برنامه آموزش
ابتدايي تاثير دارد؛ چه کسي اين موضوع را تحقيق کرده است، براي چه بدون نظر
کارشناسي اين حرفها زده ميشود، کنکور چه تاثيري ميتواند در برنامه درسي
دوره ابتدايي داشته باشد، در حاليکه هم اکنون در سيستم آموزش و پرورش از
دانش آموز شش ساله براي ورود به مدرسه امتحان گرفته ميشود بعد مسئله کنکور
را مطرح ميکنند !
وي ادامه داد: البته طرح اين مسائل
خوب است چرا که بحثهايي است که ميتواند مشکلات را دچار فرافکني کند،
البته اگر در تحقيقات علمي اين ادعاها ثابت شود که هنوز ثابت نشده است.
لحاظ هر روشي براي پذيرش دانشجو استرسزاست
رييس سازمان سنجش با اشاره به
مسائل مطرح شده مبني بر استرس زا بودن کنکور، با بيان اينکه مطمئنا در بحث
ورود به آموزش عالي و پذيرش از طريق کنکور استرس و اضطراب ميان داوطلبان
ايجاد ميشود، اظهار کرد: به هر حال هر روشي که سرنوشت فردي را از لحاظ
اجتماعي، شغلي و حتي کلاس اجتماعي تعيين کند حساس است و سرمايهگذاريهاي
خانوادهها به آن سمت ميرود، حتي اگر در دوره دبيرستان براي تاثير نمره
يک درس آزموني برگزار شود، بقيه درسها در حاشيه قرار ميگيرند.
وي ادامه داد: لذا
اگر قرار باشد ورودي آموزش عالي بر اساس امتحانات سال سوم باشد قطعا
امتحانات سال سوم به کنکور تبديل خواهد شد و هر ساز و کاري که براي کنکور
تا الان ايجاد شده است براي امتحانات سال سوم ايجاد شود، از طراحي سوال
گرفته تا قرنطينه، آزمونهاي تستي و غيره ..که اين همان کنکور خواهد بود.
وي با تاکيد بر اينکه به هر حال
بايد ايدهآلها را شفاف کنيم، خاطرنشان کرد: در کنار ايجاد توانمندي و
بسترهاي لازم براي اجراي اين طرح، در مقابل هم بايد بتوانيم پاسخگوي آن
باشيم، چرا که وقتي از تاثير صد در صدي سوابق تحصيلي صحبت ميکنيم، بحث
مهمي است، چراکه سرمايهگذاريها هم به اين سمت ميرود، به گونهاي که با
اجرايي شدن اين طرح شعار موسسات کنکور نيز به سمت ارتقاي معدل تغيير
ميکند، بنابراين در بحث قانون پذيرش دانشجو بايد چند محور مهم مورد توجه
باشد.
وي با تاکيد بر اينکه بايد اجراي
هر طرحي منصفانه و عادلانه باشد، اظهار کرد: بايد پس از اجراي آن، مردم آن
را قبول کنند و از نظر علمي آن روش اعتبار داشته باشد. به گونهاي که بتوان
با پاسخهاي علمي جوابگوي پذيرش يا عدم پذيرش داوطلبان باشيم.
خدايي افزود: البته در طرح جديد
نيز با مشکلاتي روبرو خواهيم بود به عنوان مثال داوطلبي که در سال 84 ديپلم
گرفته ممکن است ادعا کند که درس فيزيک آن زمان سختتر از درس فيزيک الان
باشد، بنابراين بايد منصفانه پيش رويم. بنابراين کساني که ميخواهند انتقاد
کنند علاوه بر انتقاد راهکار نيز ارائه کنند، چراکه مشکلات طرح جايگزين
مسلما بيشتر از طرح فعلي است.
وي با اشاره به ايجاد ظرفيتهاي
جديد در سيستم آموزش عالي کشور، گفت: با توجه به اين افزايش ظرفيتها در
80-90 درصد رشتهها حساسيت خاصي وجود ندارد، بنابراين بايد زمان دهيم و با
روشهاي متنوع حرکت کنيم، اگر حساسيت در رشتههايي چون مهندسي و پزشکي وجود
دارد مطمئنا در کوتاه مدت براي آن چشم اندازي نميبينم، مگر اينکه سوالان
امتحانات دوره متوسطه همانند کنکور به صورت تستي و تصحيح سوالات نيز ماشيني
باشد.
رييس سازمان سنجش با
اشاره به طرح مباحثي همچون واگذاري مسئوليت گزينش داوطلبان به آموزش و
پرورش، تصريح کرد: مگر سازمان سنجش تنها براي وزارت علوم است، سازمان سنجش
نهادي براي سنجش کل کشور است و اگر قرار باشد آن سيستم و ساختاري که در
سازمان سنجش موجود است در جاي ديگري ايجاد شود، دوباره کاري و هزينه مجدد
صورت ميگيرد، چرا بايد اين هزينهها دوباره صرف شود،اينها هزينههاي
بيتالمال است.
ماهيت امتحانات آموزش و پرورش با سازمان سنجش تفاوت دارد
خدايي با تاکيد بر اينکه آزمونهاي
تستي هماکنون در سازمان سنجش در حال برگزاري است، ادامه داد: بنابراين
بايد منتظر باشيم تا ببينيم بحثهاي کارشناسي و نگاه عدالت محور مجلس به چه
سمتي ميرود تا بتوان حداقل خيال داوطلب را راحت کرد.
رييس سازمان سنجش در خاتمه با بيان
اينکه سازمان سنجش تجربه سالها برگزاري آزمونهاي مختلف را در کارنامه
خود دارد، اظهار کرد: سازمان سنجش استعداد داوطلبان را براي ورود به سيستم
آموزش عالي ميسنجد در حاليکه آموزش و پرورش تنها براي ارايه مدرک امتحان
برگزار ميکند و طي آن رتبه داوطلب تعيين کننده نيست، بنابراين ماهيتا نوع
امتحانات متفاوت است.
منبع : ايسنا