اهمیت تغذیه در کنکور
علیرضا عبدالهیان/ پزشک
الآن که در تیرماه به سر می‌بریم، نتایج اولیه‌ی کنکور 89 را چند روز دیگراعلام می‌کنند و بچه‌ها متوجه می‌شوند که در کنکور چه نتیجه‌ایی را کسب کرده‌اند. شاید بعضی‌ها قبول شوند و نتیجه‌ی دلخواه‌خودشان را کسب کنند و بعضی‌ها هم شاید ...
مهم نیست، مهم این است که ماراتن کنکور 90 از الآن شروع شده و اگر کسی خوب تلاش کند، فرصت برای برنده‌شدن در کنکور را دارد. از الآن تا کنکور 90، شما حدوداً 11 ماه فرصت دارید تا مثل یک ورزشکاری که قبل از شروع المپیک، شاید چند سال تلاش می‌کند تا بتواند در مسابقات المپیک اول شود، شما هم 11 ماه فرصت دارید تا بتوانید در مسابقه‌ی بزرگی مثل کنکور پیروز شوید. اما یادتان باشد برای موفقیت در کنکور، فقط درس خواندن کافی نیست و شما باید علاوه بر درس خواندن، تغذیه‌ی مناسب، خواب کافی، ورزش و ... هم داشته باشید تا بتوانید به نتیجه‌ی دلخواه‌تان دست یابید. به همین دلیل تصمیم گرفتم تا درباره‌‌ی تغذیه، خواب، ورزش و ... مطالبی را برای شما بنویسم.
نقش مواد غذایی در بدن:
نقش مواد غذایی در بدن را می‌توان به سه مورد زیر تقسیم کرد:
1.تولید انرژی: برای انجام فعالیت‌های حیاتی، دستگاه‌های گوناگون بدن مانند: ریه، دستگاه گوارش، عضلات، دستگاه گردش خون و ... و تأمین انرژی لازم برای انجام کارهای روزانه. قند‌ها و چربی‌ها از عمده‌ترین گروه‌های تأمین‌کننده‌ی انرژی هستند.
2.انرژی مواد:سبب رشد، ترمیم و باز‌سازی بافت‌های بدن می‌شود. پروتئین‌ها، مهم‌ترین مواد غذایی مورد استفاده برای ماده‌‌سازی هستند.
3.انجام واکنش‌های شیمیایی:از جمله وظایف ویتامین‌ها و ترکیبات معدنی، انجام واکنش‌های شیمیایی است و کمبود آنها عامل بروز بیماری‌های گوناگون می‌شود.
متخصصان تغذیه می‌گویند:شما آن چیزی هستید که می‌خورید! به عبارت دیگر، بدن ما مانند ساختمانی است که اگر زیربنای مستحکمی نداشته باشد، قادر به ادامه‌ی حیات نیست و داشتن زیربنای محکم تنها در سایه‌ی تغذیه‌ی مناسب امکان‌پذیر است. حتی می‌توان به مدد تغذیه‌ی مناسب، روزهای پر‌اضطراب و تنش را به ایام کار و فعالیت مضاعف تبدیل کرد.
تغذیه‌ی صحیح و سالم، نه تنها روی رشد جسمی تأثیر می‌گذارد، بلکه موجب افزایش یادگیری و رشد تحصیلی دانش‌آموزان می‌شود و این نکته، به ویژه برای شما داوطلبان کنکور، اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند.
شما که به فعالیت ذهنی مشغول هستید، ابتدا باید بدانید که مغز انسان برای
تولید انرژی و کارآیی بهتر خود از قند (گلوکز) و اکسیژن استفاده می‌کند. یعنی در واقع غذای اصلی مغز، گلوکز است، به همین دلیل از مواد قندی طبیعی مثل خرما، آب‌میوه‌ی طبیعی و عسل، زیاد استفاده کنید. همچنین امگا 3 در بهینه کردن، عملکرد مغز نقش مؤثری را ایفا می‌کند.
به همین دلیل باید از غذاهای دریایی مثل ماهی و میگو و ... بیشتر استفاده کنید. (متخصصان تغذیه، مصرف هفته‌ای 2 بار ماهی را پیشنهاد می‌کنند.) برای افزایش حافظه، استفاده‌از موادی که حاوی پروتئین است مثل گوشت سفید و قرمز، جگر، تخممرغ، حبوبات، بادام، گردو و .. توصیه می‌شود. روی نیز در تقویت حافظه نقش اساسی دارد. گوشت، جگر، غلات سبوس‌دار، سویا، پنیر، حبوبات، سبزیجات سبز تیره و زرد سرشار از روی می‌باشد. همچنین ویتامین B2 که در بادام، سبزیجات، نان و غلات است، موجب افزایش حافظه می‌شود.
همچنین خوردن موادی که حاوی ید هستند مثل نمک ید‌دار (البته به مقدار کم و نه زیاد) پیشنهاد می‌شود. یادتان باشد دانش‌آموزانی که با کمبود ید مواجه هستند، بهره‌ی هوشی آنها به مراتب پایین‌تر از دانش‌آموزانی است که چنین مشکلی را ندارند.
همچنین دانش‌آموزانی که تمرکز کافی ندارند و حتی قادر به تشخیص رنگ‌ها نیستند، باید علت را در کمبود آهن جستجو کنند. به همین دلیل خوردن عدس، اسفناج، گوشت قرمز، سویا، زرد‌آلو، آلو که سرشار از آهن هستند، الزامی است. در عین‌حال، پر‌خوری مانع یادگیری می‌شود و در چنین شرایطی انسان تا 2 ساعت آمادگی لازم برای یادگیری را ندارند.
بنابراین در خوردن مواد غذایی تعادل را رعایت کنید. همچنین یادتان باشد که حتماً سه وعده‌ی غذایی را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود داشته باشید و هیچ‌کدام را حذف نکنید، به خصوص وعده‌ی صبحانه، زیرا بیشتر داوطلبان از خوردن صبحانه اجتناب می‌کنند، در حالی که بهترین زمانی که مغز می‌تواند غذای کافی به دست آورد، صبح است. با خوردن صبحانه که حاوی مواد قندی، غلات و چربی‌ها است، می‌توان عملکرد مغز را در طول روز افزایش داد.
علم تغذیه به ما می‌آموزد که ویتامین B1 موجود در سبوس گندم (به همین خاطر از نان‌های سبوس‌دار مثل نان سنگک استفاده کنید)، حبوبات، آجیل، غلات موجب جلوگیری از سر‌درگمی و گیجی می‌شود. ویتامینB6موجود درغلات، نان و موز می‌تواند به افزایش حافظه‌ی بلند‌مدت کمک کند.
ماست و شیر نیز سطح هوشیاری را افزایش می‌دهد. کاهو و انگور را به عنوان نمادی برای کاهش اضطراب معرفی می‌کنند و به دانش‌آموزان توصیه می‌شود که در روزهای امتحان و رقابت‌های فشرده‌ای مانند کنکور، از خوردن کاهو و انگور غافل نشوند.
در آخر هم به شما توصیه می‌کنم از مواد غذایی حاوی چربی‌های اشباع‌نشده‌ی دارای فرم‌ترانس مانند همبر‌گر، سوسیس، کالباس (به طور کلی فست‌فود‌ها)، کله‌پاچه و ...، کمتر استفاده کنید.
توکل به خدا
اما مطلب با بقیه تفاوت دارد...
البته
شک نداریم که تلاش خود را کرده و برنامه ریزی خوبی هم داشته اید و برنامه
مدون و زمان بندی شده ای تهیه کرده اید که در حال اجرای آن هستید؛ اما چیزی
که خیلی مهم است، این است که شما دارید به مراحل پایانی برنامه خود نزدیک می شوید و این لحظات آخر اهمیتی حیاتی دارند. 
